Новости

 

Пресс-конференция. Чарыс айының 7-ҷi кӱнiнде А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрында хабарҷыларнаң тоғазығ ирткен

 

Тоғазығда Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы, театрның устағҷызы Владимир Чустеев, ӧӧн режиссёр Тимур Казнов, Хакасияның чон артизi паза республика искусстволарының саблығ деятельi, режиссёр-пос­тановщик Юрий Майнагашев, Хакасия культуразының саблығ деятельi, Хакас театрының режиссёры Саяна Ултургашева араласханнар.

 

– Пiстiң кӧп чахсы хабар пар. Оларнаң СМИ тоғынҷыларынаң ӱлезерге са­ғынчабыс. Халғанҷы сезонның салтарларын искiр пирiп, чидiглерiбiстеңер чоох­тирбыс паза алнындағы пӧгiннерiбiстi читiрербiс, – асхан пресс-конференцияны театрның директоры Владимир Владимирович.

 

Анаң сӧс пирiлген ӧӧн режиссёр Тимур Тамерлановичке. Ол хабарҷылар­ға ӧнетiн презентация тимнеп салтыр. Анда ирткен чайаачы сезонда хайдағ тун ойыннар турғызылғаннаңар, тимнелчеткен спектакльлардаңар паза ӧме хайдағ сыйыхтарға турысханнаңар кӧзiдiлген.

 

– Пылтыр чарыс айында «Той. Дым» ойынны чон алнына сығарғабыс. Аны Иркутскта «Пай кӧл талисманы» паза Хазанда «Науруз» фестивальларда кӧ­зiткебiс. 2024 чылның халғанҷы айында, Наа чылға удур, олғаннарға «Тайна замка на холме» ойынны тимнебiскебiс. Режиссёр Саяна Сапиновна «Тун оол­ғым» ойынны хакас тiлiнең турғызыбысхан. Пӱӱл ӱртӱн айында пiстiң театр пу спектакльнаң «Федерация» национальнай театрлар фестивальына Грозный городсар чӧрген. Анда тиксi Россия­даң прай 13 театр араласхан. Фестиваль Илбек Чиңiстiң пайрамына чарыдылған. «Тун оолғымны» кӧрген театр критиктерi спектакль кӧрiгҷiлерге улуғ хыныснаң турғызылтыр тiп таныхтааннар. Илбек Чиңiстiң 80 чылына режиссёр Юрий Матвеевич «Рядовые» ойынны турғысхан. Ол аннаңар позы чарыда чоох­тап пирер, – теен Тимур Казнов.

 

– Илбек Чиңiстiң пайрамына пicтiң ӧме Алексей Дударевтiң «Рядовые» пьесазын сценаа сығарарға чарадыбысхан. Ол пьесада Берлинге читкен чааҷылардаңар чоохталча. Сарых хоостыра ол – трагедия. Анда рядовой чааҷыларның чуртазы кӧзiдiлче. Пiстiң хазнада Илбек Ада чааны хыйыстыра парған сӧбiре чоғыл. Минiң пабам чааласхан. Ол орден-медальлар кис чӧрчеткенiн кӧрбеем, чаадаңар даа чоохтабаҷаң. «Рядовые» ойынның пастағы кӧзiдии ciлкер айының 8-ҷi кӱнiнде полған. Пiс спектакльны улуғ нандырығнаң хайып турғысхабыс. Пӱӱл Ада чир-суубыс арачылағҷызы чылы парча, аннаңар «Рядовые» ойынны чонға кӧзiдерiн узарадарбыс, – искiрген режиссёр-постановщик Юрий Майнагашев.

 

Ағаа хоза, чайаачы сезонда Хакас драма театры, тӧрт интермедия тимнеп, олғаннарны ӱтерткен.

 

– Пылтыр iкi танығлығ кирек полған. Пастағызы, ГИТИС-наң хада «Приоритет-2030» программаҷа чӧптезiг иткебiс. Аны хоостыра институт пiске специалисттернi тикке пирче. Анзына пiс тың ӧрiнчебiс. Iкiнҷiзi, пӱӱл хандых айында Театр деятельлерi чӧбiнең хада критиктер лабораториязын иртiргебiс. Анда пiс прай тун ойыннарны кӧзiткебiс, ӱндезiг­лер алғабыс, – тоғазығны узаратхан ӧӧн режиссёр Тимур Казнов.

 

Тимур Тамерлановичтiң искiриинең, пӱӱл А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театры сигiс улуғ фестивальда аралазарға маңнанған. Москвада Улуғ олған фестивальы ирткен. Пiстiңнер анда, «Сарын. Сказка о ненастоящем страхе» ойынны кӧзідіп, чиңiсчi полыбысхан­нар. Аның ӱчӱн Хакас театры Улуғ олған фестивальының «ЭХО БДФ» ӧнетiн программазына кирiлген. Iдӧк пӱӱл хосхар айында Хакасияда «Ах иб» фестиваль полған. Анда артисттерiбic «Той. Дым» ойынны кӧзiткеннер. Алина Гетманова «Иң чахсы ипчi рольы» сыйых­ты холға кирген. Олох айда театрның ӧмезi Барнаулзар чол тутхан. Анда артисттер «ЭХО БДФ» программада араласханнар, «Сарын. Сказка о ненас­тоящем страхе» спектакльны кӧзiткеннер.

 

Хандых айында артисттер Иркутсксар «Пай кӧл талисманы» фестивальға чӧргеннер, «Той.Дым» ойынны апарғаннар. Хакас театрның чайаачы ӧмезi, андартын айланып, тӱрче дее ты­нанмин, Хазан городсар чолға сы­ғыбысхан. Анда «Науруз» фестиваль ирткен. Хандых айында пiстiң артисттер саңай маң чохха тӱскеннер. Татарстан Республикадаң айланып, олар Хакасияда ирткен Национальнай театрлар фестивальын «Той.Дым» ойыннаң чапханнар.

 

– Анзынаң чорыхтарыбыс тоозылбаан. Ӱртӱн айында улуғ чайаа­чы ӧмебiс, «ЭХО БДФ» програм­маның араласчызы полып, Камчатказар «Сарын. Сказка о не настоящем страхе» спектакльны ал чӧрген. Анаң олох айда Грозный городта ирткен «Федерация» Тиксi Россия синiндегi национальнай театрлар фестивальында режиссёр Саяна Сапиновна Ултургашеваның «Тун оолғым» ойынын кӧзiткен. Iди тоғыс ай аразына пiстiң театр хазнабыстың аймах пулуңнарында поларға маңнанған, – таныхтаан Тимур Казнов.

 

Анаң ӧӧн режиссёр театрның ӧме­зi пӧзiк сыйыхтарға турысханын искiрген. Режиссёр Ю.М.Майнагашев турғысхан «Хуу инейнiң тӧллерi» ойын Россияның театр постановкаларының алтын чыындызына кирiлген, аннаңар пу спектакльны, ӧнетiн суурып, «Культура» телеканалда кӧзiдерлер. Аннаң андар, театрның ӧӧн режиссёры Т.Т.Казнов турғысхан «Мастер и Маргарита» спектакль «Алтын мас­ка» сыйыхтың лонг-лизiне кiр парған. Ӧрiнiстiг, театрның директоры Владимир Чустеев «Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы» паза артист Сергей Доможаков «Хакасияның саблығ артизi» пӧзiк аттарға турысханнар. Iдӧк артист Виктор Сагалаков Россия президентiнiң хазна стипендиязын алған. А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театры «Регионнар аразында иң чахсы театрлар» номинация­ҷа «Пушкинская карта. Премия» федеральнай сыйыхха турысханы уғаа танығлығ. «Мындағ сыйыхтар алғанда, уламох кӱстенiп тоғынарбыс», – теен Тимур Казнов.

 

Пресс-конференцияда ӧӧн режиссёр театрның таңдағы пӧгiннерiнеңер чарыда чоохтап пирген. Пӱӱлгi пайрамнығ сезон «Без 5...» тiп адалча. Ол Хакас драма театрының 95 чылына чары­дылча. Чарыс айының 16-17 кӱннерiнде рес­публиканың чуртағҷылары Фридрих Шиллернiң пьесазынҷа турғызылған «Турандот» наа ойын­ны кӧрiп аларлар. Аны хығыртыл­ған режиссёрлар Антон Калипанов­наң Ольга Шайдуллина тимнепче­лер. Пу спектакльға билеттер азы­нада садыл парғаннар.

 

Iдӧк ӧӧн режиссёр Тимур Тамерланович, грант утып, триптихтің iкiнҷi чардығын тимнепче. Пастағы чардығы «Той. Дым» адалча, iкiнҷiзi – «Степь. Песнь камня». Анда Хуртуйах тастаңар чоох па­рар паза тахпахтар кӧп полар.

 

Килчеткен 2026 чылның кӧрiк айында «Шум за сценой» наа ойын кӧзiдiлер. Паза хандых айында «Хан Мирген» спектакль чон алнына сығарылар. Iдӧк наа чайаачы сезонда чуртағҷыларның кӧңнiне кiр парған арт-кафе тоғынар паза олғаннарға наа интермедиялар по­лар.

 

Чылығ тоғазығ тоозылчатханда, А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрының директоры Владимир Чустеев ӧӧн редакторларға паза хабарҷыларға театрнаң пик палғалыс тутчатхан ӱчӱн алғыстас­ пiчiктерін читiрген.

 

Сом Дмитрий Сунчугашевти