Новости
Илбек Ада чааның хорғыстығ яңыланызы
Дата: 14.05.2025

Тун ойын. А.М.Топановтың адынаң Хакас национальнай драма театры А.Дударевтiң пьесазынҷа «Рядовые» наа спектакль кӧзiттi
Наа ойынны режиссёр Юрий Майнагашев Илбек Чиңiстiң 80 чылына, хазнада Ада чир-суубыс арачылағҷызы чылына паза республикада Матырлар чылына чарыдып турғысхан. «Рядовые» пьесадаңар чоохтаза, совет драматург Алексей Дударев аны 1985 чылда Илбек Чиңiстiң 40 чылына пасхан полған. Че пӱӱнгi кӱнде дее ол режиссёрларның хайиин тартча.
Юрий Майнагашев театрның артисттерiнең хада Илбек Ада чааның хорғыстарын чахсы кӧзiтче. Чааҷылар, ханнығ чааның ачиин толдыразынаң кӧрзелер дее, чуртаста сын кiзi полып халчалар.
Тун ойында махачы чааҷылардаңар кӧзiдiлче, че полғанының позының чӱрек ачии пар. Олар чаада нанҷыларын на нимес, iдӧк иң чағын кiзiлерiн чiдiр салғаннар. Артист Валентин Ульчугачев чиит чааҷыны ойнапча. Аның ады – Буштец. Оол хынған хызы Люськанаң хада той ойнапчатханда, аны чааға апарыбысчалар. Позының соонаң пала артызарға даа маңнанминча. Аның аалын фашисттер ибiрiбiскеннер. Азымахчылар соонда, тiзең, тураларның пестерi ле тур халча.
Хакасияның чон артизi Кирилл Султреков ойында кирi чааҷы полча. Партизан сола аттығ чааҷының ипчiзi паза оолағы пар. Марья партизаннарға татхыннығ халастар пызырҷаң, че кем-де аны хоптабысхан. Ипчiзi партизаннарны хорғыстаңар сизiндiрерге маңнанған. Чааҷылар чазынғлабысханнар. Ирен оортахтаң кӧрген, хайди фашисттер, ибiнзер кiрiп, Васяҷах оолағынаң «ойнааннар», аны, ӧӧр тастап, тутханнар. Оолах хатхырғанох. Анаң фашист, Васяҷахты кӧгенеенең яблоня ағастың салаазына iлдiр салып, чуртты ӧртебiскен. Ағастағы яблоколар пыс парғаннар. Пабазының хулаана оолағының ылғааны ла истiлген. Че андада Партизан палазына полыс полбаан. Ол сыға салған полза, аның арғыстары тутыр саларҷыхтар. Партизаннарда, тiзең, ӧӧн танығлар полған.
«Рядовые» ойында чааҷыларның командирi Дугиннi артист Андрей Тюкпиеков килiстiре ойнапча. Аның iдӧк позының чазыды пар. Ол ипчiзiне чаада чат халғанынаңар «хара» пiчiкті позы ызыбысча. Че хынчатхан ипчiнi алаахтырып аларға оой нимес. Дугин хазыр харбазығда оорхазынаң тың палығладыбыстыр, аннаңар ипчiзiне аар чӱк полбасха тiп iди хылынтыр. Пасха кiзее ирге парыбызарзың тiпче ол Вераа. Вераның омазын артист Александра Тахтобина матлама чайапча.
Одуванчик чааҷыны артист Михаил Карачаков чахсы ойнапча. Ол iҷезi паза туңмалары азымахчыларға ӧдiрт салғаннарын позының хараанаң кӧрген. Палаларын атпасха сурынған iҷезi, че тикке ле... Чаада Одуванчик медсестра Лидаа кӧӧленiбiсче. Чаа тоозыл парза, олар хада часкалығ чуртирға чӧптескеннер. Артист Юлия Чепашева Лиданың омазын iдӧк киртiстiг читiрче.
Артист Александр Асочаков позының матырының рольын матлама толдырча. Ол Худайға киртiнче, Библияның чӧптерiне тудынча, аның ӱчӱн фашисттернi дее ӧдiр полбинча.
Россияның саблығ артизi, Хакасияның чон артизi Татьяна Майнагашева паза артист Камилла Кокова концлагерьдең позып алған ипчiлернiң омаларын чӱрексiнiстiг кӧзітчелер. Олар ойнапчатхан ӱзiктi харах чазы чох кӧр полбас. Частаныбысхан ипчi Партизанны позының аалынзар хығырча, хызын ағаа ирге пирiбiзерге сағынча. Итсе, хорғыстығ чаада алҷаах парған ипчiнiң аалыҷаа даа, хызы даа чох полча. Камилла Кокова чааҷы Буштецтiң ипчiзi Люська полча. Ирiн чааға апарыбысханда, Люська фашисттернiң холына кiр парча. Буштец концлагерьдең позып алған ипчiзiн танып салча, че ол андар чағын пастыр полбаан. Ол Люськаны тӧрт чыл мының алнындох ыырҷының холынаң парыбысхан тiп сағынған. Амды ипчiзi ырах ниместе турча. Концлагерьде полған Люська фашисттең пала сахтапча.
«Рядовые» ойында чааҷылар Илбек Чиңiске чидiп алчалар, че...
Сом А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрыни
Автор : Татьяна Тютюбеева
Дополнительная информация для СМИ по телефону: 8 (909) 525-4478, пресс-служба Хакасского национального драматического театра имени А.М. Топанова; 8(3902) 248-120, пресс-служба министерства культуры Республики Хакасия